Συντάκτης: Νάνσυ Μιχαηλίδου

Ο Γιάννης Φάγκρας σπούδασε σκηνοθεσία και θεωρία του κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη. Η ταινία του Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω διακρίθηκε με το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στο 42o Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Είχε επιτυχημένη εμπορική διανομή και προβλήθηκε σε διεθνή φεστιβάλ κι αφιερώματα. Το 2014 ολοκλήρωσε το Forget Me Not τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, που επιλέχθηκε στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα του φετινού προγράμματος. Τον συνάντησα σήμερα το πρωί στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης σε ένα σκηνικό που έμοιαζε βγαλμένο από την ταινία του…

Το Forget Me Not, έρχεται 13 χρόνια μετά την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία σου. Γιατί πήρε τόσο χρόνο, τι μεσολάβησε αυτό το διάστημα;

Το Forget Me Not δεν το ξεκίνησα αμέσως μετά την Μορφίνη, αλλά δύο χρόνια μετά. Το 2004 τελείωσα το σενάριο, το οποίο έγραφα κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας. Στην Αθήνα γιορτάζανε κι εγώ έγραφα το σενάριο την ημέρα και το βράδυ έβγαινα να δω τι συμβαίνει στην πόλη. Ήταν έτοιμο από τότε και θα μπορούσε να ξεκινήσει η παραγωγή. Εγκρίθηκε πολύ γρήγορα, αρχές του 2005 από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, αλλά στη συνέχεια προέκυψαν διάφορα προβλήματα και σταμάτησαν οι διαδικασίες. Προτιμώ να μη μιλήσω για προβλήματα που προέκυψαν, γιατί δεν μου αρέσει η γκρίνια. Βέβαια για ένα μεγάλο μέρος της καθυστέρησης ευθύνονται τα γραφειοκρατικά προβλήματα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια ταινία δύσκολη στην εκτέλεσή της. Το μοντάζ μου πήρε σχεδόν ένα χρόνο. Ο σχεδιασμός ήχου 5-6 μήνες. Για τις ανάγκες των γυρισμάτων πήγα 2 φορές στην Αμερική κι έμεινα 3 μήνες. Πολύ περισσότερο κράτησε και η προετοιμασία της. Δεν ήταν εύκολη παραγωγή, αλλά σίγουρα δεν θα έπαιρνε 10 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί.

Πώς προέκυψε η ιδέα για το σενάριο;

Νομίζω όλοι οι σκηνοθέτες αφηγούνται ιστορίες με προσωπικά στοιχεία μέσα. Σίγουρα έχει και μυθοπλασία αλλά βασίζεται σε κάτι προσωπικό.

Γιατί επέλεξες την Αλάσκα;

Η Αλάσκα είχε μπει στο μυαλό μου από παλιά. Κάποτε θα πήγαινα να δουλέψω εκεί σαν ψαράς, την περίοδο που σπούδαζα στην Αμερική. Ήταν μια από τις δουλειές που μπορούσες να κάνεις το καλοκαίρι και να βγάλεις πολλά λεφτά. Είχε αυτόν τον μύθο η Αλάσκα. Δεν πήγα γιατί ήρθα στην Ελλάδα, αλλά μου έχει μείνει από τότε. Από την άλλη, όταν έγραφα την ιστορία, κάπως προέκυψε αυτόματα και τοποθέτησα εκεί τους ήρωες. Έπαιξε ρόλο και η γεωγραφική της θέση, γιατί η Αλάσκα είναι στην άκρη του δυτικού κόσμου. Κατά μία έννοια και η Ελλάδα βρίσκεται στην άλλη άκρη, ανάμεσα στην Ασία και την Δύση. Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, αλλά θα έλεγα ότι προέκυψε ενστικτωδώς.

Η επιλογή της Αλάσκας καθόρισε και τον τίτλο της ταινίας σου;

Ναι, είναι το λουλούδι σύμβολο της Αλάσκας, που λέγεται “Forget me not” (Μη με λησμονεί) το οποίο προέκυψε από την έρευνα που έκανα πάνω στην χώρα αυτή. Διάβασα πολλά πράγματα, γιατί δεν είχα πάει ποτέ, πριν κάνω την ταινία. Πήγα κατευθείαν για το ρεπεράζ, δηλαδή για να βρω τους χώρους των γυρισμάτων. Φαντάσου ότι μερικές τοποθεσίες δεν τις είχα δει καν, γιατί ήταν εξαιρετικά δύσβατες και καταφέραμε να πάμε με τους συντελεστές κατευθείαν για το γύρισμα. Σε πολλά από αυτά τα μέρη όπου έγιναν τα γυρίσματα δεν υπάρχει συγκοινωνία και δεν είναι εύκολη η πρόσβαση για κάποιον επισκέπτη. Πας μόνο με δικό σου μέσο.

Παρακολουθώντας κανείς την ταινία διαπιστώνει ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός δυσκολίας στις σκηνές που γυρίστηκαν μέσα στη θάλασσα.

Έτσι είναι, γιατί γυρίσαμε σκηνές σε μέρη όπου ίσως να μην έχει γυριστεί ποτέ ταινία μυθοπλασίας. Μόνο κάποια ντοκιμαντέρ έχουν γίνει. Ούτε οι Αμερικανοί δεν πλησιάζουν, γιατί προφανώς υπάρχει κάποιος λόγος. Εμείς τον γνωρίσαμε αυτόν τον λόγο… Βέβαια εμείς, πήγαμε αρκετά οργανωμένοι. Ωστόσο κάτι που δυσκόλευε περισσότερο τα πράγματα είναι πως η ταινία γυρίστηκε σε φιλμ.

Η ταινία είναι τραβηγμένη στο χέρι σε φιλμ 35 χιλιοστών. Επιλέγεις έναν πολύ δύσκολο τρόπο κινηματογράφησης. Γιατί;

Σίγουρα έχω επιλέξει τον δυσκολότερο τρόπο. Αλλά το προτιμώ, γιατί το φιλμ είναι πιο εκφραστικό μέσο γι`αυτά τα πράγματα. Ήταν ο καταλληλότερος τρόπος για να αποτυπώσω αυτό το τοπίο, το φως και ότι καθορίζει το εικαστικό κομμάτι της ταινίας. Γι`αυτό άλλωστε, αυτή την ταινία έχει μεγάλη σημασία να την δει κανείς σε κινηματογραφική αίθουσα, σε μικρή οθόνη θα χάσει πολύ. Απ`ότι έχω μάθει, είναι η τελευταία ταινία που έχει γυριστεί σε φιλμ στην Ελλάδα. Δεν ξέρω αν θα γυριστεί άλλη, γιατί απ`ότι φαίνεται κλείνουν τα εργαστήρια.

Μίλησέ μου για την επιλογή του Γιάννη Στάνκογλου. Έγραψες πάνω του τον πρωταγωνιστικό ρόλο;

Δεν είχα κάποιον στο νου μου όταν έγραφα το σενάριο. Κάποια στιγμή έπρεπε να βρω πρωταγωνιστή. Ήξερα τον Γιάννη και σκέφτηκα ότι θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε πάνω σ`αυτή την ταινία. Κάναμε μαζί ένα θαλάσσιο ταξίδι, με ένα μικρό ιστιοφόρο που έχω και τον δοκίμασα στην θάλασσα. Είδα ότι μπορεί να αντέξει, κι αφού πέρασε το τεστ, συμφωνήσαμε.

Πώς του φάνηκε η ιδέα ότι θα ταξιδέψει στην άλλη άκρη της γης γι`αυτή την ταινία;

Του άρεσε πάρα πολύ, όπως άρεσε και σε όλους τους συντελεστές. Μόλις μαθεύτηκε ότι θα κάνω ταινία στην Αλάσκα, όλοι ήταν πρόθυμοι να βοηθήσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, γιατί ήθελαν να κάνουν το ταξίδι.

Πώς αισθάνεσαι που η ταινία σου κάνει πρεμιέρα στο ΦΚΘ και μάλιστα διαγωνίζεται για τον Χρυσό Αλέξανδρο;

Αισθάνομαι πολύ ωραία και μου αρέσει που η ταινία ξεκινάει το ταξίδι της από τη Θεσσαλονίκη. Χαίρομαι που ενδιαφέρθηκε το φεστιβάλ για αυτήν.

Στο φεστιβάλ προβάλλεται και η πρώτη ταινία σου “Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω”, η οποία ψηφίστηκε από το κοινό ανάμεσα σε 200 στα πλαίσια της συμπλήρωσης των “100 χρόνων ελληνικού κινηματογράφου”. Πως αισθάνεσαι γι`αυτό;

Μου φάνηκε περίεργο. Ήταν μία έκπληξη. Αν και η Μορφίνη είχε πάει καλά στις αίθουσες την εποχή που προβλήθηκε. Υπήρχε κόσμος που την αγάπησε και είχε πάει καλά εμπορικά για το είδος της. Είχε κάνει περίπου 10.000 εισιτήρια μια εποχή που οι Κοέν έκαναν 20.000 και ο Τζάρμους 15.000. Πολλοί είναι αυτοί που εξακολουθούν να ενδιαφέρονται γι`αυτή την ταινία κι αυτό είναι κάτι που το βλέπω παρά τα χρόνια που πέρασαν.

Επόμενα σχέδια;

Υπάρχουν διάφορα, αλλά δεν ξέρω πώς μπορούν να υλοποιηθούν. Όλα θα εξαρτηθούν από την χρηματοδότηση. Έχω διάφορες ιδέες, αλλά μια ταινία μπορεί να ξεκινήσει τώρα και να ολοκληρωθεί μετά από 10 χρόνια. Γι`αυτό δεν θα ήθελα να πω πολλά. Εγώ άλλωστε δεν το βλέπω σαν καριέρα. Θα κάνω μια ταινία όταν θα δω ότι μπορώ και αν έχω κάτι που όντως με ενδιαφέρει.

Ευχαριστώ πολύ. Καλή επιτυχία!

Ευχαριστώ!